De rechtbank Den Haag is met het initiatief gekomen om de gang naar de rechter laagdrempeliger te maken. Het idee is om zaken die juridisch niet ingewikkeld zijn voor te leggen aan een wijkrechter in het stadsdeelkantoor in de Haagse wijk Escamp. Bijvoorbeeld burenruzies of conflicten in het kader van gebreken in de woning kunnen worden voorgelegd. Een werkwijze die een aantal voordelen biedt. Ten eerste de kosten: voor een procedure bij de wijkrechter betaal je € 39,50. Dit is een stuk goedkoper dan de ‘gewone’ procedure bij de rechtbank. Bovendien hoeven partijen zich niet te laten bijstaan door een advocaat, dus ook die kostenpost blijft bespaard. Ten tweede wordt het heel eenvoudig gemaakt om de zaak aan te brengen en te behandelen. De rechtzoekende stuurt een aanmeldformulier aan de wijkrechter. De zitting wordt al binnen een paar weken gepland in een informelere setting, namelijk in de vorm van een soort huiskamergesprek. Wel zullen de rechters, die in het dagelijks leven ook daadwerkelijk rechter zijn, een toga dragen. Een ‘nadeel’ voor de sensatieliefhebbers onder ons; een echte rijdende rechter zoals we hem kennen uit het gelijknamige televisieprogramma belooft het volgens een van de wijkrechters niet te worden. Hij verzekert dat het geen toneelstuk zal gaan worden. Den Haag is vooralsnog de enige stad waar dit initiatief ten uitvoer wordt gebracht, maar als deze ‘proef’ een succes wordt zal het mogelijk een vervolg krijgen in andere steden.
Spelregels voor de procedure bij de wijkrechter
Voor de behandeling door de wijkrechter geldt een aantal voorwaarden. Allereerst zullen beide partijen bereid moeten zijn samen naar een oplossing te zoeken voor hun conflict bij de wijkrechter. De wijkrechter beslist als partijen er niet uitkomen en beide partijen zullen zich ook aan die uitspraak moeten houden. Tegen de uitspraak staat geen hoger beroep open, tenzij anders is afgesproken. De wettelijke grondslag voor deze procedure is te vinden in artikel 96 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Tevens is er een Procesreglement waarin de regels met betrekking tot de procedure zijn vervat.
Innovatief, of toch niet?
Een echte innovatie is de procedure bij de wijkrechter niet. Eerder heeft de rechtbank Noord-Nederland een soortgelijke succesvolle pilot gedraaid onder de noemer ‘Spreekuurrechter’. Bovendien heeft ons buurland België al sinds lange tijd een Vredegerecht, waar rechtzoekenden laagdrempelig, snel en goedkoop hun geschil kunnen laten beslechten. Niet alleen Den Haag volgt deze succesverhalen op, ook is er sinds september dit jaar een ‘Rotterdamse Regelrechter’, eerder al een ‘Emmense Videorechter’ en zijn er Eindhovense plannen voor lokale buurtrechters, ook wel ‘Community court’ genoemd, maar dan gericht op het strafrecht.
Het bericht Nieuwsflits: een ‘Rijdende rechter’ in Den Haag verscheen eerst op Catch Legal.